Vệ sĩ bảo vệ Thượng nghị sĩ Obama (giữa) trong thời gian vận động bầu cử tổng thống năm 2008. Sợ chồng bị ám hại, bà Michelle Obama từng khuyên chồng noi gương ông Colin Powell, cựu bộ trưởng ngoại giao Mỹ. Chính khách da đen Powell đã từ chối ra ứng cử tổng thống năm 1996 để làm vừa lòng vợ ông, bà Alma, vốn sợ ông bị các tổ chức người Mỹ da trắng cực đoan ám sát.
* Ai muốn giết Tổng thống Obama?
Bà Michelle cũng rất sợ chồng bị ám sát. Nhưng ông Obama đã thuyết phục được vợ và hai cô con gái. Trong thời gian ông Obama đi vận động tranh cử, bà Michelle công khai nỗi sợ hãi của mình, nói rõ tại sao bà quyết định vượt qua nỗi sợ hãi đó.
"Người nổi loạn”
USSS (Mật vụ Mỹ) là cơ quan bảo vệ tổng thống từ 115 năm nay. USSS đang sử dụng khoảng 3.000 đặc vụ, trong đó hàng trăm người bảo vệ tổng thống và gia đình.
Barack Obama là tổng thống da đen đầu tiên của nước Mỹ. Ông phải đối diện với nhiều mối đe dọa hơn 43 vị tiền nhiệm, chỉ vì màu da của ông. Ed Donovan, người phát ngôn của USSS, nhận định: "Ông ấy đứng trước một mối đe dọa khác, phát sinh từ sự ganh ghét của những kẻ cực đoan trong nước. Mối đe dọa từ nước ngoài ít hơn”.
Cũng giống như những người tiền nhiệm, Tổng thống Obama và vợ con được USSS đặt tên mã radio riêng. Tên mã của POTUS (tổng thống Hoa Kỳ) Barack Obama là "Renegade”(Người nổi loạn), của FLOTUS (đệ nhất phu nhân Hoa Kỳ) Michelle Obama là "Renaissance”(Phục hưng). Tên mã của hai con gái ông Obama là "Rosebud”(Nụ hoa hồng) và "Radiance”(Ánh sáng rực rỡ).
Đặc biệt, bà Michelle và hai cô con gái đều có một thiết bị báo động nhỏ bỏ túi giống như chìa khóa mở cửa xe hơi từ xa. Chỉ cần bấm một cái là vệ sĩ sẽ đến cứu ngay.
Theo Joseph Petro, người đứng đầu bộ phận an ninh toàn cầu của Citigroup, do ông Obama là một người đặc biệt, những thách thức mà USSS phải đối mặt hiện nay cũng khác hơn bất cứ thời kỳ nào trước đây.
Petro là người có tư cách để nhận định như thế vì ông có 23 năm làm đặc vụ USSS, trong đó có hơn 4 năm (1982-1986) là vệ sĩ riêng của Tổng thống Ronald Reagan. Ông thừa biết chỉ cần một giây sao nhãng là tai họa sẽ đổ ụp xuống đầu.
Cá tính của tổng thống cũng là một thử thách cho các vệ sĩ. Petro cho biết: "Tổng thống Obama rất thích đi ra ngoài tiếp xúc với dân chúng. Bầu không khí chính trị lúc ông mới vào Nhà Trắng rất nóng bỏng bởi Đảng Cộng hòa vừa mới thua đau. Cộng với yếu tố màu da của tổng thống, chúng tôi đứng trước một thách thức rất lớn. Không có chỗ cho bất cứ sai lầm nào”.
Bài học J.F. Kennedy
Vụ Tổng thống John F. Kennedy bị bắn chết ngày 22-12-1963 tại Dallas là một bài học mà bất cứ đặc vụ USSS nào mới vào nghề cũng phải học tới học lui cho đến khi thấm vào xương tủy.
Chiếu theo tiêu chuẩn an ninh hiện đại, có quá nhiều sai lầm trong việc bảo vệ Tổng thống Kennedy. Việc công khai báo trước lộ trình của Tổng thống Kennedy là một sai lầm cơ bản. Sát thủ Lee Harvey Oswald đã chọn được tương đối dễ dàng một góc bắn từ tầng 6 là kho sách Trường Trung học Texas. Ngày nay, tất cả những điểm cao nằm dọc lộ trình của POTUS đều được "khử trùng” và niêm phong trước vài ngày.
Nhưng sai lầm lớn nhất thuộc về cá nhân ông Kennedy khi ông ra lệnh tháo gỡ kính chống đạn khỏi chiếc xe Limousine của ông. Kennedy cũng ra lệnh cho vệ sĩ không được chạy theo sau chiếc xe khiến cho nhiệm vụ của sát thủ Oswald càng thêm dễ dàng.
Cuối cùng, nhiệm vụ bảo vệ tổng thống của USSS cũng khó hoàn thành nếu bản thân tổng thống từ chối yêu cầu của vệ sĩ. Tổng thống Mỹ là tổng tư lệnh quân đội Mỹ. Vệ sĩ chỉ có thể tư vấn cho tổng thống làm cách nào bảo vệ tổng thống tốt nhất, chứ không thể ra lệnh cho tổng thống.
Petro nói: "USSS muốn đưa tổng thống về trại David ngay sau lễ đăng quang và muốn tổng thống tránh tiếp xúc với dân chúng suốt 4 năm của nhiệm kỳ. Nhưng USSS biết rằng đó là một việc không khả thi”.
Tuy nhiên, ông Obama cũng ý thức được mình có nguy cơ bị ám sát hơn bất cứ người tiền nhiệm nào. Nếu trong cuộc vận động tranh cử tổng thống, thời gian mà ông không ngại hòa mình vào đám đông ủng hộ ông, gần gũi (theo nghĩa đen lẫn nghĩa bóng) với quần chúng bao nhiêu thì sau khi nhậm chức tổng thống, ông nghe theo lời khuyên của vệ sĩ bấy nhiêu, tránh những cuộc tiếp xúc với đám đông. Phần lớn những cuộc tiếp xúc sau này đều diễn ra trong nhà, an ninh dày đặc.
Cánh cửa xe dày 2 tấc!
Đó là một việc trông có vẻ bình thường bởi ông Obama đâu còn phải đi vận động tranh cử nữa. Nhưng đối với một vị tổng thống từng hứa phá vỡ rào cản giữa chính khách và nhân dân thì đó là một bước lùi.
Nhiều năm trở lại đây, USSS đã phát triển nhiều thiết bị kỹ thuật để cải thiện việc bảo vệ tổng thống. Một loạt thiết bị mới đã được bổ sung vào kho vũ khí của USSS, từ công nghệ nhận diện mới cho tới xe bọc thép thế hệ mới.
Hiện nay ông Obama đang dùng một chiếc Cadillac có cửa thép theo tiêu chuẩn quân đội: dày 2 tấc. Đêm công bố kết quả bầu cử tháng 11-2008 với phần thắng thuộc về ứng cử viên Đảng Dân chủ, ông Obama đứng đọc diễn văn chiến thắng trước 250.000 người đằng sau một bức tường kính chống đạn được thiết kế để đề phòng những tay bắn tỉa.
Yếu tố cuối cùng và quan trọng nhất vẫn là con người. Sự cố diễn ra trong phòng khánh tiết Nhà Trắng hồi tháng 11 năm ngoái là một minh chứng hùng hồn. Hai kẻ lạ mặt không có giấy mời vẫn lọt được vào bữa tiệc chiêu đãi của Tổng thống Obama, thậm chí còn bắt tay tổng thống chụp hình lưu niệm.
Cũng may là hai kẻ lạ mặt không phải là kẻ xấu, chỉ muốn trở thành những người nổi tiếng mà thôi. Nhưng bấy nhiêu đó cũng làm cho USSS xanh mặt và xấu hổ.
